Đi tắt đón đầu ở Trung Quốc: nhái kiến trúc

Đi tắt đón đầu ở Trung Quốc: nhái kiến trúc

SGTT.VN - Trình độ sao chép làm giả ở Trung Quốc giờ đã lên đến mức thượng thừa, khi các các công trình kiến trúc nổi tiếng trong và ngoài nước nay có thể bị sao chép và làm giả. 

Ở một xứ sở sao chép như Trung Quốc giờ đây giới kiến trúc sư địa phương cũng tham gia vào công cuộc làm hàng giả hàng nhái, và họ có thể sao chép không chỉ một công trình kiến trúc mà cả một thị trấn

Sao chép từ một khu phức hợp

Thiết kế Wangjing SOHO của Zaha Hadid ở Bắc Kinh

Zaha Hadid là một ngôi sao đang nổi trong giới kiến trúc sư quốc tế làm việc với Trung Quốc. Những năm qua kiến trúc sư có văn phòng ở Anh này được biết đến với 11 công trình xây dựng ở Trung Quốc có lối kiến trúc thử nghiệm độc đáo, mà mới đây nhất là khu phức hợp Wangjing SOHO bằng kính lung linh với hình khối uốn lượn kỳ lạ. Ở Trung Quốc, tên tuổi và các công trình của bà được nhắc đến ở các trường kiến trúc, và các văn phòng kiến trúc, còn cuộc nói chuyện của bà tổ chức ở Bắc Kinh thu hút 15.000 nghệ sĩ, kiến trúc sư, người hâm mộ. Nhưng đằng sau danh tiếng đó là một sự thực phũ phàng, rằng công trình của bà đang bị sao y bản chính mà không có "công chứng"!

Không phải là mượn cảm hứng hay phong cách, khu phức hợp ở Trùng Khánh đã sao chép thiết kế Wangjing SOHO của Zaha Hadid ở Bắc Kinh. Chỉ khác là trong khi Wangjing SOHO có ba khối kiến trúc thì bản sao ở Trùng Khánh chỉ có 2 khối kiến trúc, và được xây dựng trên một mặt bằng nhỏ hơn. Trớ trêu là nhà đầu tư đã thuê Hadid thiết kế Galaxy SOHO trước đây cũng chính là người đã bỏ tiền ra xây bản sao Wangjing SOHO, tỉ phú địa ốc Zhang Xin. “Ngay khi chúng tôi xây dựng một trong những công trình của Zaha, công trình đó sẽ được sao chép ở Trùng Khánh”, Zhang Xin thẳng thừng tuyên bố. Và lúc này, kiến trúc sư Hadid cho biết bản sao ở Trùng Khánh đang được xây dựng nhanh hơn bản gốc, vốn được dự kiến hoàn thành vào năm 2014.

Trong khi Wangjing SOHO của Zaha Hadid có ba khối kiến trúc thì bản sao ở Trùng Khánh chỉ có 2 khối kiến trúc.

Đến cả một thị trấn

Công trình sân vận động tổ chim ở Bắc Kinh đã được sao chép để xây dựng một trung tâm văn hóa 15 triệu USD ở tỉnh Sơn Tây. Thiết kế hình khối nước độc đáo của Trung tâm thể thao dưới nước quốc gia ở Bắc Kinh đã bị môt nhà đầu tư bê nguyên xi đến thành phố Thạch Gia Trang của tỉnh Hà Bắc để xây dựng thành một trung tâm mua sắm. Không chỉ các công trình kiến trúc trong nước, mà các công trình kiến trúc cổ kim nổi tiếng ở nước ngoài cũng bị sao chép. Và ngày nay người ta có thể thấy nhà hát con sò của Úc trong một công viên của huyện nghèo Phụ Ninh của tỉnh Giang Tô, điện Capitol của Mỹ trong khuôn viên một đại học ở thành phố Thẩm Dương của tỉnh Liêu Ninh, hay cung điện Westminster của Anh ở thành phố Quảng Châu của tỉnh Quảng Đông. Gây chấn động thế giới vào đầu năm 2012 là việc thành phố Huệ Châu của tỉnh Quảng Đông đã xây dựng một khu đô thị sao y bản chính toàn bộ thị trấn cổ Halstatt của Áo, một di sản thế giới được UNESCO công nhận.

Trong khi công trình Wangjing SOHO đang chạy đua với bản sao về tiến độ hoàn thành, giới xây dựng đang đặt câu hỏi rằng thiếu sự giám sát của tác giả, liệu bản sao có thể đạt được sự tinh tế và hoàn mỹ như bản gốc hay không, bởi lối kiến trúc của Zaha Hadid có những đường cong rất khó thi công và thể hiện. Những người quan tâm đến vụ việc này lại có câu hỏi rằng làm thế nào các kiến trúc sư có thể sao chép được công trình của Hadid. Satoshi Ohashi, giám đốc phụ trách dự án Wangjing SOHO của công ty Zaha Hadid, phán đoán: "Có thể bên sao chép đã có một số file hay bản vẽ hoàn thiện, và từ đó có thể xây dựng một công trình tương tự nếu có khả năng thi công cao”.

Bản sao thị trấn cổ Halstatt của Áo ở thành phố Huệ Châu, Quảng Đông.

Các kiến trúc sư Trung Quốc tham gia vào việc sao chép làng Halstatt thì tiết lộ rằng họ đã dùng phần mềm xử lý hình ảnh để tạo ra các bản phối cảnh của làng này, rồi sau đó chuyển thành những hình ảnh 3D và xây chúng lên. Nhìn chung, với các phần mềm xử lý ảnh và khả năng sao chép kỳ tài các kiến trúc sư Trung Quốc đã đang và sẽ nhân bản các công trình xây dựng nổi tiếng trong và ngoài nước. Việc này đang tiếp diễn ở Thiên Tân, nơi đang có tham vọng xây dựng một bản sao khu Manhattan của Mỹ ở quận mới lập Tân Hải. Và trong trào lưu sao chép kiến trúc này của Trung Quốc, tác giả của các công trình kiến trúc chẳng có cách gì để ngăn cản. You Yunting, một luật sư ở Thượng Hải đang xem xét các trường hợp bị vi phạm bản quyền thiết kế kiến trúc, cho biết, luật pháp Trung Quốc có điều khoản bảo vệ kiến trúc sư, và Zaha Hadid có thể thắng kiện, nhưng việc thắng kiện cũng chẳng làm gì hơn được. “Tòa án sẽ không bắt bên bị kéo đổ công trình, mà chỉ có thể yêu cầu nộp tiền bồi thường”, ông You cho biết. Và như thế, công trình sao chép vẫn sẽ trơ gan cùng tuế nguyệt.

Hùng Khương (Tổng Hợp)